Hiểu rõ các loại insulin và thuốc tiêm tiểu đường để điều trị

Insulin là một hormone giúp kiểm soát đường huyết, đóng vai trò quan trọng trong điều trị bệnh tiểu đường, đặc biệt là tiểu đường loại 1. Đây được xem là một loại thuốc tiêm tiểu đường quan trọng giúp điều trị bệnh.

Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại insulin khác nhau với đặc tính và tác dụng riêng. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu về các loại insulin, cách sử dụng và lưu ý trong quá trình điều trị để có thể sử dụng một cách hiệu quả nhất.

Các loại insulin phổ biến

Dựa vào tốc độ hành động và thời gian kéo dài, insulin được chia thành 4 loại chính:

Insulin ngắn hành (Rapid-acting insulin)

• Thời gian bắt đầu tác dụng: Thông thường sẽ từ 10 - 30 phút sau tiêm.
• Thời điểm tác dụng cao nhất: Trong khoảng từ 30 phút - 3 giờ.
• Thời gian kéo dài: 3 - 5 giờ.

Ví dụ: Insulin lispro (Humalog), insulin aspart (NovoRapid), insulin glulisine (Apidra), ...

Insulin ngắn hành được sử dụng trước bữa ăn để kiểm soát đường huyết sau bữa ăn. Nó có tác dụng giúp giảm đường huyết nhanh chóng và có tác dụng trong thời gian ngắn.

Insulin trung hành (Short-acting insulin)

• Thời gian bắt đầu tác dụng: Khoảng từ 30 - 60 phút sau tiêm.
• Thời điểm tác dụng cao nhất: 2 - 5 giờ là khoảng thời gian thuốc có tác dụng cao nhất.
• Thời gian kéo dài: 5 - 8 giờ.

Ví dụ: Insulin R (Regular) như Humulin R, Novolin R

Insulin trung hành được tiêm trước bữa ăn để kiểm soát đường huyết. Tác dụng của nó chậm hơn so với insulin ngắn hành, nhưng kéo dài hơn. Đôi khi, nó được kết hợp với insulin dài hành để tăng hiệu quả.

Insulin dài hành (Intermediate-acting insulin)

• Thời gian bắt đầu tác dụng: Sau khi tiêm xong, thuốc sẽ bắt đầu có tác dụng từ 1 - 2 giờ sau đó.
• Thời điểm tác dụng cao nhất: 4 - 12 giờ.
• Thời gian kéo dài: 12  -18 giờ.

Ví dụ: Insulin N (NPH) như Humulin N, Novolin N

Đặc điểm của Insulin dài hành có tác dụng chậm hơn và kéo dài hơn so với các loại insulin khác. Nó thường được sử dụng để kiểm soát đường huyết suốt cả ngày hoặc đêm. Đôi khi, insulin dài hành được kết hợp với insulin ngắn hành hoặc trung hành để đạt hiệu quả tốt nhất.

Insulin siêu dài hành (Long-acting insulin)

• Thời gian bắt đầu tác dụng: 1 - 2 giờ sau tiêm.
• Thời điểm tác dụng cao nhất: Thông thường, loại này thường có tác dụng không rõ ràng hoặc không có đỉnh.
• Thời gian kéo dài: 20 - 24 giờ hoặc hơn.

Ví dụ: Insulin glargine (Lantus, Toujeo), insulin detemir (Levemir), insulin degludec (Tresiba), ...

Insulin siêu dài hành giúp kiểm soát đường huyết liên tục trong cả ngày và đêm. Nó có tác dụng chậm và ổn định, giúp giảm nguy cơ biến động đường huyết.

Những lưu ý khi sử dụng insulin

• Với những người mắc bệnh tiểu đường, cần tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ về liều lượng và thời gian tiêm insulin.
• Kiểm tra đường huyết thường xuyên để đảm bảo insulin đang hoạt động hiệu quả và an toàn, tránh việc tiêm thừa hoặc thiếu.
• Tiêm insulin theo vùng để giảm nguy cơ tổn thương da, thay đổi vị trí tiêm mỗi lần.

Bảo quản insulin đúng cách: không để quá nhiệt độ cao hoặc lạnh, không sử dụng insulin quá hạn sử dụng.

Các loại thuốc tiêm tiểu đường được sử dụng nhiều nhất hiện nay

Bệnh tiểu đường là một tình trạng mãn tính, yêu cầu điều trị dài hạn và quản lý đường huyết chặt chẽ. Ngoài insulin, hiện nay còn có nhiều loại thuốc tiêm khác được sử dụng để điều trị tiểu đường. Cụ thể là:

Thuốc tiêm GLP-1 (Glucagon-like peptide-1)

Ví dụ: Exenatide (Byetta, Bydureon), Liraglutide (Victoza), Dulaglutide (Trulicity), Semaglutide (Ozempic)

• GLP-1 là một loại thuốc tiêm giúp kiểm soát đường huyết bằng cách kích thích tụy tiết insulin, làm chậm quá trình dạ dày trống và giảm lượng glucagon (hormone tăng đường huyết) trong cơ thể.
• Thuốc tiêm GLP-1 thường được sử dụng cho bệnh nhân tiểu đường loại 2, đặc biệt khi các loại thuốc uống không đạt hiệu quả mong muốn.
• Ngoài ra, GLP-1 còn giúp giảm cân, đặc biệt hữu ích cho những bệnh nhân tiểu đường có vấn đề về cân nặng.

Thuốc tiêm Amylin

Ví dụ: Pramlintide (Symlin)

• Amylin là một hormone được tụy sản xuất cùng với insulin. Thuốc tiêm amylin như Pramlintide giúp kiểm soát đường huyết bằng cách làm chậm quá trình dạ dày trống, giảm lượng glucagon và làm giảm cảm giác đói.
• Pramlintide thường được kết hợp với insulin để điều trị tiểu đường loại 1 và loại 2, giúp tăng hiệu quả trong việc kiểm soát đường huyết sau bữa ăn.

Lưu ý khi sử dụng thuốc tiêm tiểu đường

Để đạt được hiệu quả tối đa trong quá trình điều trị bệnh, khi bạn sử dụng thuốc tiêm tiểu đường cũng cần đảm bảo những yêu cầu sau:

• Luôn tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ về liều lượng và thời gian tiêm thuốc.
• Kiểm tra đường huyết thường xuyên để đảm bảo thuốc đang hoạt động hiệu quả và an toàn.
• Hợp tác chặt chẽ với bác sĩ để theo dõi tình trạng sức khỏe và điều chỉnh liệu trình điều trị khi cần thiết.
• Để đạt hiệu quả tốt nhất, bạn cần kết hợp điều trị dược phẩm với chế độ ăn uống hợp lý, tập thể dục đều đặn và quản lý stress.
• Bên cạnh đó, cần bảo quản thuốc tiêm đúng cách, không để quá nhiệt độ cao hoặc lạnh, không sử dụng thuốc quá hạn sử dụng.

Việc hiểu rõ về các loại thuốc tiêm tiểu đường hay các loại Insulin sẽ giúp bạn điều trị bệnh hiệu quả hơn. Do đó đừng ngần ngại trao đổi với bác sĩ để tìm ra loại thuốc phù hợp nhất với tình trạng của mình nhé.